Karczma Zbójnicka
  • www.karczma-zbojnicka.pl
  • www.karczma-zbojnicka.pl
  • www.karczma-zbojnicka.pl

Historia

Zbóįctwo, nierozerwalnie związąne z dziejami i kulturą całych Karpat, było jedną z form ruchu chłopskiego, charakterystyczną wyłącznie dla terenów górskich. Początki zbóįctwa w Karpatach sięgają XVI wieku, a jego zmierzch to dopiero XIX stulecie.

Największy rozwój zbóįctwa w Beskidzie Żywieckim, w rejonie Babiej Góry i na sąsiedniej Orawie to XVII stulecie. Na okres ten przypada działalność najsłynniejszych zbóįnickich hetmanów z Beskidów Zachodnich, takich jak: Sebastian Bury (stracony w 1630 roku), Mateusz, Wojciech i Jan Klimczakowie (połowa XVII wieku), Martyn Portasz zwany Dzigosik (stracony w 1688 roku). Z kolei w XVIII stuleciu zasłynął na tym terenie Józef Baczyński zwany Skawickim (stracony w 1736 roku) i Jerzy Fiedor Prospak z Kamesznicy (stracony w 1796 roku). Rejon Babiej Góry był przede wszystkim miejscem, gdzie zbóįnickie kompanie zimowały i szukały schronienia. Tędy też wiodły stare zbóįnickie szlaki na Orawę.

Pozostałościami po zbóįnikach są pieśni i opowieści bardzo liczne w tutejszym folklorze słownym. Mówią one o zbóįnickich skarbach, schronieniach, kapliczkach i kościołach przez nich fundowanych, zbóįnickich chałupach itp. Do zbóįnickich tradycji w XIX i XX stuleciu nawiązywali babiogórscy przemytnicy, po których pozostały, oprócz wspomnień, topograficzne nazwy takie jak Tabakowe Siodło, Tabakowy chodnik - głównym obiektem przemytu był tu bowiem tytoń gwarowo zwany tabakiem.

Zbóįnicka Kaplica na Policznym – w sąsiedztwie Karczmy Zbóįnickiej, otoczona starymi lipami- pomnikami przyrody.

Jest murowana z polnych kamieni, nakryta dachem czterospadowym przechodzącym w ośmioboczną latarnię o cebulastej kopule krytej gontem. Została wzniesiona prawdopodobnie na przełomie XVIII i XIX wieku. Według tradycji ufundowali ją zbóįnicy jako przebłagalne wotum za swój grzeszny życie. Nosi wezwanie św. Jana Chrzciciela uważanego w Karpatach Zachodnich za patrona zbóįników. Do kaplicy, zgodnie z tradycją, przypisany jest kawałek pola, które może uprawiać każdorazowy jej opiekun.

Zbóįnicki rodowód ma też samą nazwę Policzne. Pochodzi prawdopodobnie od tego, że na tej, przed dwoma wiekami odludnej, polanie zbóįnicy dzielili łupy, czyli licyli się. Legenda mówi, że pewnego razu zatrzymali się tutaj w szałasie trzej zbóįnicy wracający z wyprawy na Orawę. Obrabowali tam kościół, co było niezgodne ze zbóįnickim prawem. Harnai wyruszył jeszcze tej samej nocy do wsi, dwaj inni zostali by ukryć łupy. Kiedy chowali skarby w wykopanej w potoku jamie, jeden z nich zabił podstępnie swojego towarzysza, by zagarnąć jego część łupu. Wtedy to ziemia pochłonęła ciało zabitego i zabójcy wraz ze skarbem.

Ludzie powiadają, że jak dotąd nikt tego skarbu nie znalazł...

    Karczma Zbójnicka

    Adres: Zawoja 2123, 34-222 Zawoja
    NIP: 5521730761
    REGON: 520634191

    Po zbójnicku gotujemy, po zbójnicku chleb piecemy.
    Obycaje dobre znamy, jadlo wedlug nich podamy.

    Sa ziemnioki, jest kapusta, jest i pieczen chuda, tlusta,
    Sa i zupy, drugie dania, jest tez deser do podania!